deKunstClub.nl

Terug naar Research

Glas in keramiek

Bijzondere effecten

Uit onze experimenten weten we, dat glas en keramiek (met een transparante glazuur als "hechtlaag") goed samen kunnen gaan.

De resulterende glaslaag zal weliswaar talloze scheuren vertonen, maar het glas is (en blijft) stevig verbonden met de klei-ondergond.>

Het scheuren is vrijwel onvermijdelijk. Alleen als bij toeval de uitzettingscoëfficienten van glas en klei ongeveer gelijk zijn, zullen er weinig of geen scheuren ontstaan. Dat is zelden het geval en ook moeilijk te voorspellen.

Maar wij vinden de scheuren attractief. Als kunstenaar kun je ze op verschillende manieren inzetten.



Specifieke problemen

Glas heeft enkele specifieke eigenschappen, waar je bij glas-keramiek-combinaties beter rekening mee kan houden.

Bij de stooktemperatuur van aardewerk (1050 °C) is glas zo vloeibaar als water. Het is "inwendig glibberig" (zeer lage viscositeit) en heeft geen sterkte of stijfheid. Elk stuk glas dat vrij hangt, zakt naar beneden tot het steun vindt. Daarbij wordt de glaslaag snel dunner.

Leg bijvoorbeeld een glas­plaatje op een kommetje. De middensectie zakt in het kommetje. Omdat de lucht onder het glas niet meer weg kan, kan het glas niet aan de klei hechten. Glasdikten van een paar tienden van een mm zijn gebruikelijk.

Buiten het kommetje druipen de over­hangende glasflappen naar beneden. Meestal vormen zich door de oppervlakte­spanning druppels aan heel dunne glasdraden. Niet erg aantrekkelijk.

Een tweede punt ter overweging is kleur en (on)doorzichtigheid. Transparant helder glas toont de kleur van de onderliggende klei, tenminste, als je transparante glazuur als hechtlaag gebruikt. Is de hechtlaag gekleurd, dan zal helder glas deze kleur tonen. Als de glaslaag zelf kleur heeft, krijg je interactie met de klei en/of glazuur die er onder liggen. Er gebeuren dan vaak onverklaarbare dingen. Heel spannend, maar zenuwslopend!

Glas op keramiek verliest uiteraard zijn licht­doorlatendheid. We hebben een techniek ontwikkeld om het gesmolten glas WEL lichtdoorlatend te houden.

De keramiek wordt voorzien van een venster en we smelten als het ware een glasruit in dat venster. Om te voorkomen dat het glas hecht aan de ovenplaat, gebruiken we een scheidingsmiddel. De "ruit" laat licht door, maar is nooit echt glad.

Denk niet dat je er doorheen kunt kijken zoals bij een normale vensterruit. Maar het spel van donker keramiek-silhouet met gekleurd licht in de openingen is tamelijk fascinerend. En de werking van het licht in de vrijwel onvermijdelijke scheuren in het glas is al even boeiend.